Trong khi vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) mới thu hoạch lúa theo phương pháp giảm phát thải gần đây, Đắk Lắk đã trở thành tỉnh đầu tiên tại Việt Nam bán giảm phát thải carbon từ lúa với giá 20 đô la Mỹ cho một tấn CO2 giảm.
Mới đây, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đắk Lắk đã tổ chức họp tổng kết mô hình thí điểm “Giải pháp lúa xanh giảm phát thải và tăng năng suất, triển khai trong vụ đông xuân 2023-2024”.
Tại cuộc họp này, Công ty Cổ phần Net Zero Carbon đã phối hợp với đối tác phát triển độc quyền GreenUP mua gần 17 tấn giảm phát thải CO2 từ mô hình trồng lúa của nông dân xã Bình Hoà (Krông Ana, Đắk Lắk). Mỗi tấn giảm phát thải carbon từ lúa này được mua với giá 20 đô la Mỹ. Tuy nhiên, đây không phải là giao dịch tín dụng carbon (carbon credit), vì lượng giảm phát thải chỉ được Net Zero Carbon công nhận và được chính công ty mua lại như một động lực khuyến khích canh tác lúa phát thải thấp.
Với tư cách là đối tác phát triển dự án độc quyền cho Net Zero Carbon, GreenUP đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai sáng kiến canh tác lúa xanh. GreenUP chịu trách nhiệm phát triển và mở rộng các hoạt động bền vững giúp giảm phát thải carbon trong sản xuất nông nghiệp. Công ty hợp tác chặt chẽ với Net Zero Carbon để giám sát, báo cáo và xác minh việc giảm phát thải, đảm bảo dự án phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế. Chuyên môn của GreenUP về thị trường tín dụng carbon và quản lý dự án đã đóng vai trò quan trọng trong việc thí điểm thành công và mở rộng sáng kiến này trong tương lai.
Đây là lần đầu tiên bán thành công tín dụng carbon từ lúa tại Việt Nam, đạt được thông qua mô hình thí điểm “Giải pháp lúa xanh giảm phát thải và tăng năng suất” tại Đắk Lắk. Mức giá này cũng gấp đôi giá tín dụng carbon mà Ngân hàng Thế giới đã cam kết chi trả cho dự án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp tại Đồng bằng sông Cửu Long.
Trước đó, tại xã Bình Hoà, nông dân đã triển khai mô hình thí điểm sản xuất lúa phát thải thấp. Mô hình áp dụng phương pháp canh tác lúa ngập khô xen kẽ của Viện Nghiên cứu Lúa quốc tế và tuân theo quy trình báo cáo và xác minh giảm phát thải của Công ty Cổ phần Net Zero Carbon.
Sau hơn ba tháng triển khai, mô hình thí điểm đã mang lại kết quả khả quan. So với mô hình đối chứng, năng suất lúa tăng gần 1 tấn/ha, chi phí đầu tư giảm gần 10%, lợi nhuận tăng gần 20%. Đáng chú ý, mô hình này đã giúp nông dân chuyển đổi phương thức canh tác truyền thống, giảm ô nhiễm môi trường, cải thiện chất lượng đất ruộng lúa.
Qua thử nghiệm, mô hình đã giảm phát thải khí nhà kính gần 17 tấn (carbon), góp phần bảo vệ môi trường, sản xuất lúa sạch hơn, đảm bảo sản xuất an toàn hơn.
Trên cơ sở những kết quả ban đầu này, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đắk Lắk sẽ mở rộng mô hình lên 500 ha lúa trên toàn tỉnh trong vụ đông xuân 2024-2025. Việc này sẽ từng bước đóng góp vào cam kết quốc tế của Việt Nam về giảm phát thải ròng trong sản xuất nông nghiệp.
Theo ông Nguyễn Văn Hà, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đắk Lắk, sở sẽ xây dựng chương trình cụ thể với chính quyền địa phương, cơ quan khuyến nông và Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật. Họ cũng sẽ phối hợp chặt chẽ với cán bộ công ty để xác định các lĩnh vực cần triển khai và hướng dẫn nông dân, hợp tác xã thực hiện đúng quy trình để đạt được các mục tiêu đã đề ra.
Việc bán thành công tín chỉ carbon từ mô hình canh tác lúa xanh tại xã Bình Hoà là nền tảng quan trọng để Đắk Lắk phát triển bền vững ngành lúa gạo, gia tăng giá trị, cải thiện thu nhập cho người nông dân, đưa sản phẩm này trở thành thế mạnh của tỉnh, góp phần chuyển đổi ngành lúa gạo Việt Nam theo hướng phát triển xanh và bền vững.
